سه چهره ی پنهان استاد شجریان

چهره مذهبی

محمدرضا شجريان قبل از اينكه در 18 سالگي «موسيقي» پيشه كند، يك قاري قرآن تمام عيار بود. او كه در مشهد متولد شده بود،‌ از  هشت سالگي نزد پدر  قرائت قرآن ياد گرفت،‌ پدري كه خودش يكي از قاريان شناخته شده مشهد بود و پسر را آنچنان تربيت كرد كه وقتي محمدرضا 12 ساله بود،‌ صدايش براي اولين‌بار از راديو خراسان با تلاوت آيات قرآن پخش شد و وقتي سراغ موسيقي رفت به عنوان يك قاري در مشهد مشهور بود.

چهره فرهنگی
محمدرضا شجريان كه امروز لقب استاد آواز ايران را يدك ميكشد، پيش از انقلاب آنقدر پرآوازه نبود. دهه 40 جوان بيستوچندسالهاي بود كه در چند برنامه «گلها» شركت كرده بود و شاگرد اسماعيل مهرتاش بود. اسماعيل مهرتاشي كه استاد موسيقي و هنرپيشگي بود و در موسيقي شاگرد اساتيدي چون علينقيخان وزيري و درويشخان بود كه هر دويشان از بنيانگذاران تئوريهاي موسيقي سنتي ايراني و جمعآوري رديفها و دستگاهها محسوب ميشوند.

چهره سیاسی

 چندماه بعد با به پيروزي رسيدن انقلاب اسلامي، شجريان در گروه چاووش كارهايي را با محتواي انقلابي توليد كردند كه آن روزها بسيار گل كردند. «ايران اي سراي اميد»، «از خون جوانان وطن»، «برادر بي‌قراره» و ... از يادگارهاي آن دوره است اما روزهاي خوب شجريان در عرصه سياسي خيلي زود گذشت و خواننده انقلابي آن روزها خيلي زود دچار مشكلات جدي شد.

 شجريان در كنسرتي در دانشگاه تهران به روي صحنه رفت كه بعدها مشخص شد از طرف چپ‌هاي مخالف نظام و با اهداف سياسي برگزار شده است. هرچند او و گروهش از اين اتفاقات باخبر نبودند، اما به هر حال اين اتفاق باعث خانه‌نشيني چندساله او شد. سال‌هايي كه به قول خودش مشغول پرورش گل و گياه در خانه بوده. هميشه اين ادعا را در مصاحبه‌هاي مختلفش تكذيب كرده است، اما در طول دوران فعاليت هنري‌اش و به خصوص در سال‌هاي اخير صحبت‌ها و فعاليت‌هاي او در زمينه سياسي بسيار جنجال‌برانگيز بوده است. سابقه فعاليت‌هاي سياسي شجريان به قبل از انقلاب برمي‌گردد. درست زماني كه همراه با هوشنگ ابتهاج به عنوان مدير برنامه گل‌ها و چندتن ديگر از همكارانش مانند لطفي، مشكاتيان، عليزاده و ... در سال 1357 و درست بعد از كشتار 17 شهريور، در اعتراض به سياست‌هاي نظام شاهنشاهي به صورت جمعي از راديو استعفا دادند.

محمدرضا شجریان (زادهٔ ۱ مهر ۱۳۱۹ مشهد) موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز، خواننده و خوشنویس اهل ایران است.
وی از برجسته‌ترین هنرمندان موسیقی سنتی ایرانی است و آلبوم‌های بسیاری را در این زمینه منتشر کرده است. او به دلیل نوع صدا و سبک مخصوص به خود و تصنیف‌های ملی میهنی که اجرا کرده، شناخته می‌شود.
سایت انجمن آسیا وی را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی روزنامهٔ ونکوور سان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده‌است.
محمدرضا شجریان، رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیان‌گذار گروه شهناز و مبدع چند ساز موسیقی می‌باشد. همچنین از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند. شجریان در قرائت قرآن نیز فعالیت داشته و دعای ربنا معروف‌ترین تلاوت‌های قرآنیِ اوست. این اثر توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری به عنوان اثر ملی ثبت شده است خوانندگان سرشناسی چون ایرج بسطامی، شهرام ناظری، حسام‌الدین سراج، حمیدرضا نوربخش و پسرش همایون از شاگردان شجریان هستند.

نوشتن دیدگاه